لباس مرحوم آیت الله میرزا علی آقا فلسفی بسیار ساده و معمولی بود و دیده نشد که بسان برخی مدعیان علم، ظاهر خود را به تشخصی ویژه ای بیاراید. درب خانه ایشان حجاب و حاجب نداشت و اگر طلبه ای خُرد و ابتدایی پرسش و پرسش ها داشت، با رعایت نهایت ادب و احترام و همراه با حلم و مدارا پاسخ او را می داد. عموماً التزام داشت تا در مجالس ترحیم و یادبود حوزویانی که چشم از خاکدان فروبسته بودند، حضور یابد. به خاطر مردمی بودن و خاکی زیستن در کنار همه مراتب ستودنی فضل و علم، بسیار محبوب مردم بود؛ به گونه ای به مجلسی وارد نمی شد، مگر آن که موجی از تبجیل و تکریم در میان عموم مردم به راه می افتاد.
مرحوم آیت الله فلسفی به معنای واقعی کلمه پاک و نزیه بود، از هوا و هواپرستی فاصله داشت، در ضبط نفس و کنار زدن خواهش های نفسانی کارآمد و آزموده بود، از هر گونه آرایه و آلایش خودخواهی، خود پسندی و رفعت طلبی در میان مردم پاک و پیراسته بود.
دنیا به معنای واقعی کلمه در نگاه ایشان خُرد و ناچیز بود و هیچ عقله و علاقه ای به زر و زیور دنیا در اندیشه و منش ایشان مشهود و مشاهَد نبود. ایشان به حقیقت «مهذب»، «پیراسته نهاد» و «پیراسته دامن» بود و به همان مرتبه ای نایل آمد که همه کتب و صحف آسمانی و همه پیامبران و اوصیای الهی مصرانه و ملحانه همه مردم و به ویژه عالمان دین را به دستیابی به چنین منزل و منزلتی دعوت کرده اند.
گردآمدن صفات کمال پیشگفته در یک عالم برای آن که اثبات کند که به ستیغ کمال انسانی راه یافته و کوشیده تا صفات پرهیزکاران را در خود مجتمع سازد، از هر جهت کفایت می کند. ایشان را در یک کلمه می توان آیت «زهد» و «پرهیزکاری» دانست.
به خاطر علقه و علاقه ویژه ای که به منش اخلاقی نورانی ایشان داشتم، گاه برخی از چالش های روحی و اخلاقی خود را با ایشان در میان می گذاشتم. به عنوان نمونه از ایشان پرسیدم که برای گریز از وسوسه های شیطانی چه باید کرد؟ فرمود: اگر سگ گله به انسان حمله ور شود، باید به کجا پناه برد و بهترین پناهگاه کجاست؟ گفتم: شبان گله. فرمود: اگر ابلیس را سگ گله بدانیم، برای گریز از مزاحمت های او باید به شبان؛ یعنی خداوند پناه برد. بهترین و مطمئن ترین پناه برای گریز از خطراتِ ابلیس خود خداوند است. این توصیه راهگشا و کارآمد، چقدر با آیه شریفه «فَفِرُّوا إِلَى اللَّهِ» سازگار است!
نیز یک بار از ایشان پرسیدم که شب بیداری برای مطالعه و تکاپوی علمی و در پی آن از دست دادن بیداری بین الطلوعین بهتر است یا خوابیدن به موقع در شب و مطالعه سحرگاه و بیداری میان طلوع فجر و خورشید؟ فرمود: آن چه از رهنمون قرآن و اهل بیت (ع) بدست می آید، روش دوم است.
- کد خبر 11517
- پرینت